Terug naar toen: Het ontstaan van de Kindervrijmarkt
Begeleid door hun ouders, opa’s, oma’s of buren worden de verkoopplaatsen van 2 bij 2 meter gevuld met gebruikt speelgoed, kinderkleding, serviesgoed en andere prullaria. Tegenwoordig zien we ook zelfgebakken cupcakes, een professioneel violiste in spe en grabbeltonnen. Hoe kon deze kindervrijmarkt uitgroeien tot een van de best bezochte evenementen van de binnenstad? We doken in de archieven en kwamen uit bij organisatoren van het eerste uur: Martin en Heleen Elsman.
Hoe is het idee van een kindervrijmarkt in Doetinchem ontstaan?
Terugkijkend op het begin van de kindervrijmarkt herinneren we ons dat deze halfweg de jaren 80 is gestart. Maar niet op Koninginnedag/Koningsdag. Initieel wilde Joop Sars graag wat meer reuring in de Doetinchemse binnenstad. Hij wilde graag culturele activiteiten organiseren en activiteiten die meer mensen naar de binnenstad zouden trekken. Maar wel op Hemelvaartsdag.
Hoe hebben jullie de kindervrijmarkt opgezet?
Om tijdens de kindervrijmarkt op Hemelvaartsdag alles in goede banen te leiden, was er o.a. hulp nodig bij het afsluiten van de binnenstad. Hiervoor moesten hekken bij Sachtleven (Waterstraat), Het Gevang (Nieuwstad) en alle andere toegangswegen tot het centrum geplaatst worden. Op slechts een paar plekken mochten mensen naar binnen als ze echt dringend in de binnenstad moesten zijn. Om dat te begeleiden waren helpende handen nodig. Hiervoor is Scoutingvereniging Graaf Otto Groep benaderd.
De kindervrijmarkt werd al snel verplaatst van Hemelvaartsdag naar Koninginnedag omdat de activiteiten op Hemelvaartsdag dusdanig uitgebreid werden dat de kinderen in de knel kwamen. Vanaf dat moment heeft de Graaf Otto Groep de organisatie van de vrijmarkt op Koninginnedag in handen gehad.
De voorbereidingen bestonden vooral uit overleg met Dhr. Paul Gerritsen, (toenmalig voorzitter van de winkeliersvereniging). Hij had samen met de secretaresse mw. Jeanne Dove de organisatie in handen maar besteedde dit deels uit aan de Graaf Otto Groep. Er werden plaatskaarten gemaakt en verkocht (door ons). Er werd ook een kleine bijdrage per kind gevraagd zodat van deze opbrengst een muzikant of een goochelaar ingehuurd kon worden om voor vertier te zorgen.
Was er direct veel animo onder kinderen en hun ouders tijdens de eerste edities en hoe verliep dit door de jaren heen?
De eerste keer dat de kindervrijmarkt op Koninginnedag georganiseerd werd, waren er nog geen regels. Iedereen mocht een plekje zoeken en zijn waren uitstallen. Dit resulteerde in een enorme chaos met auto’s in het winkelgebied en niemand die er meer in of uit kon. Het animo was dus gelijk erg groot! Om dit in goede banen te leiden werden het jaar erop al duidelijke regels aan de kindervrijmarkt verbonden.
Later werden de kaarten vanuit de Walmolen (VVV) gekocht, waar het altijd een drukte van belang was bij de start van de verkoop. De kaarten zijn alle jaren altijd zeer snel uitverkocht geweest, het bleef een gewilde vrijmarkt.
Hoe hebben jullie zelf de organisatie van de kindervrijmarkt ervaren?
Het waren altijd heel gezellig maar drukke dagen. En ja, als de zon scheen was het wel extra leuk om te doen.
In de avond voorafgaand aan Koninginnedag was het na sluiting van de winkels namelijk tekenen geblazen. Alle verkochte plaatsen moesten afgetekend worden en genummerd. Want voor iedere winkel konden een bepaald aantal kinderen zitten. Dat was een paar uur werk.
Dan naar huis en de volgende ochtend vroeg op, omdat er vanaf ’s ochtends vroeg al spullen naar de plek gebracht mochten worden. Dat werd dan gecontroleerd door ons. Maar ach, zo streng waren we ook niet hoor.
Op de dag zelf controleerden we de kaarten van de kinderen. Dit om te voorkomen dat mensen zonder kaartje een plek van iemand anders gingen bezetten. Ook commerciële verkoop werd door ons niet toegestaan. Dat was altijd heel gezellig, een praatje hier, een praatje daar. In de loop van de jaren kenden diverse ouders ons wel, vooral als ze er ieder jaar weer met andere kinderen zaten.
Hoe lang zijn jullie betrokken geweest bij de organisatie van de kindervrijmarkt?
We hebben dit eerst met de scoutinggroep een aantal jaren gedaan en uiteindelijk hebben wij het met zijn tweeën nog jaren gedaan. Zeker wel 15 jaar.
Uiteindelijk vonden we dat we dit lang genoeg gedaan hadden. De Graaf Otto Groep had ook geen mogelijkheden meer, waardoor scoutingvereniging Roothaan Groep is gevraagd om het op te pakken. En zij doen dit nog steeds.
Hoe kijken jullie aan tegen de huidige kindervrijmarkt? Zijn er verschillen of juist overeenkomsten ten opzichte van de eerste jaren?
Er is in de loop van de jaren wel wat veranderd aan de vrijmarkt. Dit komt deels omdat in de beginjaren de winkels niet allemaal geopend waren. Het Simonsplein was de kern van de vrijmarkt met ook nog plekken voor kinderen in de Hamburgerstraat, Raadhuisstraat, Boliestraat, Waterstraat en Korte Heezenstraat met uitloop naar de Veentjes. Nu zit er meer horeca in de binnenstad en merk je, als je over de vrijmarkt loopt, dat de kinderen niet meer zo centraal zitten waardoor ze soms veel moeilijker te bereiken zijn door al het publiek.
Martin en Heleen Elsman wonen in Halle en zijn vandaag de dag druk met werk, kinderen en kleinkinderen. De scouting hebben ze een aantal jaren geleden vaarwel gezegd: “Laat de jeugd dat maar oppakken”. Ze helpen jaarlijks nog bij de Hashtrack in februari/maart, die voor alle scoutingroepen digitaal gehouden wordt.
